INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 18.06.2012 r. (data wpływu 20.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.06.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Poprzednik prawny Wnioskodawczyni był właścicielem nieruchomości położonej w Warszawie, objętej działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 ze zm.) — dalej: „Nieruchomość 1”. Na mocy ww. dekretu własność „Nieruchomości 1” przeszła na rzecz Gminy M. St. Warszawy, a następnie w efekcie reformy administracyjnej stała się własnością Skarbu Państwa.

W 1947 r. poprzednik prawny Wnioskodawczyni złożył wniosek o przyznanie na jego rzecz prawa własności czasowej „Nieruchomości 1”. Decyzją administracyjną z 1950 r. (dalej: „Decyzja z 1950 r.”) odmówiono mu jednak przyznania takiego prawa. W wyniku zmian geodezyjnych, część „Nieruchomości 1”, (dalej: „Działka 1”) oraz nieruchomość sąsiednia (również objęta działaniem ww. dekretu w latach powojennych, stanowiąca uprzednio własność podmiotów innych niż poprzednik prawny Wnioskodawcy, dalej: „Działka 2”) utworzyły jedną nieruchomość i zabudowane zostały jednym budynkiem użytkowym. W wyniku działań podjętych przez Wnioskodawczynię oraz pozostałych następców prawnych dawnego właściciela „Nieruchomości 1” doszło do etapowego stwierdzenia nieważności „Decyzji z 1950 r.”, w tym do stwierdzenia nieważności „Decyzji z 1950 r.” w części obejmującej odmowę przyznania własności czasowej „Działki 1”. Skutkiem stwierdzenia nieważności „Decyzji z 1950 r.” jest to, iż wniosek dawnego właściciela o przyznanie własności czasowej m.in. „Nieruchomości 1” (obecnie — o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości), jest ponownie rozpoznany przez właściwy organ administracyjny. W związku z powyższym, Wnioskodawczyni oraz pozostali następcy prawni dawnego właściciela „Nieruchomości 1”, wnieśli o nadanie dalszego biegu sprawie zainicjowanej wnioskiem o przyznanie własności czasowej przedmiotowej nieruchomości i rozpoznanie na ich rzecz pierwotnego wniosku o przyznanie prawa własności czasowej „Nieruchomości 1”, poprzez ustanowienie na ich rzecz prawa wieczystego użytkowania „Nieruchomości 1” na 99 lat - w odpowiednich częściach wynikających z udziałów nabytych w spadku po poprzednikach prawnych, a także przeniesienie na nich własności zabudowy „Nieruchomości 1”. Podobnie uczynili następcy prawni dawnych właścicieli „Działki 2”: uzyskali stwierdzenie nieważności decyzji odmawiającej/cych dawnym właścicielom „Działki 2” przyznania własności czasowej tej nieruchomości; wnieśli o nadanie dalszego biegu sprawie zainicjowanej wnioskiem o przyznanie własności czasowej „Działki 2” oraz o przyznanie im prawa użytkowania wieczystego „Działki 2” na 99 lat - w odpowiednich częściach wynikających z udziałów nabytych w spadku po poprzednikach prawnych, a także przeniesienie na nich własności zabudowy „Działki 2”.

W celu wspólnego dochodzenia roszczeń o ustanowienie własności czasowej nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2”, z inicjatywy Wnioskodawczyni oraz pozostałych następców prawnych dawnych właścicieli „Nieruchomości 1” oraz z inicjatywy następców prawnych dawnych właścicieli „Działki 2” utworzona została spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, na którą obecnie osoby te zamierzają przenieść powierniczo przysługujące im roszczenia dekretowe o ustanowienie na ich rzecz:

• prawa użytkowania wieczystego „Działki 1” oraz roszczenie o przeniesienie na nich własności zabudowy posadowionej na „Działce 1” w trybie określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.);
• prawa użytkowania wieczystego „Działki 2” oraz roszczenie o przeniesienie na nich własności zabudowy posadowionej na „Działce 2” w trybie określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.). dawnych właścicieli „Nieruchomości 1” i „Działki 2”.
  
  

Powiernicze zbycie praw i roszczeń dekretowych opisanych we wniosku nastąpi w wykonaniu umowy zlecenia, która zostanie zawarta pomiędzy Spółką a Wnioskodawczynią i pozostałymi następcami prawnymi dawnych właścicieli „Nieruchomości 1” i „Działki 2”.

Za wykonaną usługę Spółka otrzyma wynagrodzenie. Zgodnie z umową zlecenia i regulacjami ustawowymi dla umowy zlecenia, Wnioskodawczyni i pozostali następcy prawni przedwojennych właścicieli „Nieruchomości 1” i „Działki 2” będą zobligowani zapewnić Spółce finansowanie wydatków ponoszonych w celu wykonania powiernictwa (koszty aktu notarialnego, cena nabycia budynku, opłata za użytkowanie wieczyste, itp.).

Wnioskodawczyni nie jest wspólnikiem Spółki, ani członkiem jej zarządu. Wspólnikami Spółki i zarazem członkami jej zarządu są jeden z następców prawnych dawnego właściciela „Działki 2” oraz jeden z pozostałych następców prawnych dawnego właściciela „Nieruchomości 1”. Prawa i roszczenia dekretowe przenoszone powierniczo na Spółkę stanowią majątek osobisty Wnioskodawczyni.

W wyniku powierniczego przeniesienia praw i roszczeń dekretowych o ustanowienie użytkowania wieczystego „Działki 1” oraz „Działki 2” oraz o przeniesienie własności zabudowy „Działki 1” oraz „Działki 2”, Spółka nabędzie roszczenie o ustanowienie na jej rzecz użytkowania wieczystego całości nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z ,,Działki 2” zabudowanej jednym budynkiem użytkowym oraz roszczenie o przeniesienie na nią własności tego budynku. Spółka wstąpi do toczącego się postępowania administracyjnego w miejsce, albo obok Wnioskodawczyni oraz pozostałych następców prawnych dawnych właścicieli „Nieruchomości 1” oraz „Działki 2”. W efekcie skumulowania wszystkich praw i roszczeń dekretowych dotyczących nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2” w rękach Spółki, organ administracyjny wyda decyzję o ustanowieniu na rzecz Spółki prawa użytkowania wieczystego nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „,Działki 2” oraz o przeniesieniu na Spółkę własności jedynego budynku użytkowego posadowionego na nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z ,,Działki 2”. Umowa powiernicza ma przewidywać, że: „po zakończeniu przedmiotowego postępowania administracyjnego oraz uzyskaniu ostatecznej i prawomocnej decyzji o ustanowieniu użytkowania wieczystego nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2”, a także po zawarciu umowy notarialnej ustanawiającej użytkowanie wieczyste nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2” i przenoszącej własność budynku posadowionego na tej nieruchomości; Spółka przeniesie na Wnioskodawczynię oraz pozostałych następców prawnych dawnych właścicieli Nieruchomości 1” i „Działki 2” (albo wskazane przez nich podmioty) prawo użytkowania wieczystego nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2” oraz prawo własności budynku użytkowego posadowionego na tej nieruchomości. Innymi słowy, w wyniku wykonania umowy powierniczej przez Spółkę, Wnioskodawczyni (albo wskazana przez niego osoba) stanie się współużytkownikiem wieczystym nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z Działki 2” oraz współwłaścicielem jedynego budynku użytkowego posadowionego na tej nieruchomości w części, która odpowiada jego udziałowi w spadku nabytym po dawnym właścicielu „Nieruchomości 1” z uwzględnieniem proporcji w jakiej powierzchnia „Działki 1” pozostaje do łącznej powierzchni nieruchomości składającej się z „Działki 1” oraz z „Działki 2”. Powierniczym przeniesieniem praw i roszczeń dekretowych będą objęte jedynie prawa i roszczenia odnoszące się do części „Nieruchomości 1” to znaczy roszczenia odnoszące się do „Działki 1”. Roszczenia o ustanowienie użytkowania wieczystego pozostałej części „Nieruchomości 1” nie będą przedmiotem umowy powierniczej. W tym zakresie Wnioskodawczyni oraz pozostali następcy dawnego właściciela „Nieruchomości 1” będą kontynuowali postępowanie administracyjne bez udziału Spółki.

Wnioskodawczyni jest brytyjskim rezydentem podatkowym. Prawa i roszczenia dekretowe nabyła jako spadkobierca po matce, zmarłej 19 września 2007 r. W zakresie związanym z niniejszą sprawą, Wnioskodawczyni posiada już interpretację z dnia 01.06.2012 r. (znak IPPB4/415-331/12-5/JK2)

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni osiągnie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia w 2013 r. lub latach następnych udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości uzyskanego w trybie dekretu z dnia 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 ze zm.)...

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku odpłatnego zbycia w 2013 r. lub latach późniejszych udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości nie osiągnie Ona z tego tytułu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., źródłem uzyskania przychodów jest m.in. odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu łat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z treści wspomnianego przepisu wynika zatem, że odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów co do zasady nie stanowi źródła przychodów, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dopiero dodatkowy element powoduje, że to co zasadniczo nie jest kwalifikowane jako źródło przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu, staje się źródłem przychodów w rozumieniu tej ustawy. Tym dodatkowym elementem i kryterium pozwalającym na traktowanie odpłatnego zbycia użytkowania wieczystego gruntów jako źródła przychodów jest upływ czasu - jeżeli odpłatne zbycie następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego prawa, traktowane jest jako źródło przychodów.

Pięcioletni okres, po upływie którego odpłatne zbycie nie jest już traktowane jako źródło przychodów podlegające opodatkowaniu, liczy się od roku „nabycia” danego prawa. Aktem komunalizacyjnym, jakim był dekret z dnia 26 października 1945 r. poprzednik prawny Wnioskodawczyni utraciła prawo własności nieruchomości objętej działaniem tego dekretu, na rzecz publicznych uprawnień komunalnych m.st. Warszawy dla celów odbudowy stolicy. Dla złagodzenia skutków tego aktu komunalizacyjnego ustanowiono określone rekompensaty dla dotychczasowych właścicieli.

Przepis art. 7 ust. dekretu przewidywał, że:

1. dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną;
2. gmina uwzględni wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania;
3. w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali, czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy, czy na prawie zabudowy, oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta;
4. w przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina zaofiaruje uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie;
5. w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ust. (1), lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy, gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl art. 9.
   
   

Przewidziana w art. 7 ust. 1 dekretu, możliwość uzyskania prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art.7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa użytkowania wieczystego) było zagwarantowaną przepisami prawa formą rekompensaty.

Wnioskodawczyni wskazała, iż na ten aspekt sprawy zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 18 czerwca 1996 r., W 19/95 (OTK 1996 Nr 3 poz. 25), stwierdzając, że prawodawca daleki był od przerzucenia na dotychczasowych właścicieli kosztów komunalizacji, lecz przeciwnie, przyznał im określone uprawnienia majątkowe, mające stanowić rekompensatę za komunalizację. Należy podkreślić, iż prawodawca nie przyznał organom administracji publicznej żadnej dowolności w zakresie rekompensowania dotychczasowym właścicielom utraconej własności. Jeżeli dotychczasowy właściciel wystąpił z odpowiednim wnioskiem w trybie art. 7 ust. 1 dekretu, to gmina miała obowiązek wniosek ten uwzględnić stosownie do art. 7 ust. 2, 3 i 4 dekretu.

Z powyższch względów, odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości nabytego na podstawie art. 7 dekretu powinno być uznawane za neutralne podatkowo na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko takie znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie i interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe

W wyroku z dnia 7 maja 2002 r. (sygn. III RN 18/02, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych) Sąd Najwyższy stwierdził wyraźnie, iż: wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50 poz. 279 ze zm.) decyzji ustanawiającej prawo wieczystego użytkowania gruntu na rzecz byłego właściciela (jego następców prawnych) oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z byłym właścicielem (jego następcami prawnymi) umowy użytkowania wieczystego gruntu warszawskiego nie może być traktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. 2000 Nr 14 poz. 176 ze zm.), a zatem sprzedaż/odpłatne zbycie prawa wieczystego użytkowania ustanowionego w trybie art. 7 tego dekretu nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy także wówczas, gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc on końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego, a także przed upływem pięciu lat od wydania decyzji administracyjnej o ustanowieniu użytkowania wieczystego i zawarcia umowy o ustanowieniu tego prawa”. W wyroku tym Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie jest co prawda równoznaczne w sensie prawnym ze zwrotem własności nieruchomości, lecz w odniesieniu do skomunalizowanych gruntów może być ono traktowane jako swoista restytucja, bo na taki jedynie zakres przywrócenia uprawnień dotychczasowym właścicielom zezwalał dekret z dnia 26 października 1945 r. Ponadto, prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi (por. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2000 r., K 8/98 - OTK 2000 Nr 3 poz. 87), co pozwała na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych sprzed komunalizacji. Z tych powodów Sąd Najwyższy uznał, iż w przypadku nabycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w wyniku realizacji roszczeń dekretowych, nabycie to ma quasi-restytucyjny i zdecydowanie rekompensacyjny charakter. W związku z powyższym, nie jest to nabycie, o jakie chodzi w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. W konsekwencji przepis ten nie ma zastosowania w przypadku sprzedaży takiego prawa. Stanowisko takie znajduje swoje potwierdzenie także w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Dla przykładu można tu wskazać następujące fragmenty: „Wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz byłego właściciela lub jego następców prawnych oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z byłym właścicielem lub jego następcami prawnymi umowy użytkowania wieczystego gruntu nie może być traktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, sprzedaż prawa wieczystego użytkowania ustanowionego w trybie art. 7 tego dekretu nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, także wówczas gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego. Stąd, sprzedaż przez Wnioskodawcę prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na rzecz Wnioskodawcy na podstawie decyzji o użytkowaniu wieczystym wydanej w związku z art. 7 ust. 1 i 2 dekretu z dn. 26 października 1945 r., nie stanowi źródła przychodów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych” (Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 lipca 2010 r., IPPB2/415-439/10-2/MR). „Zgodnie z art. 9 dekretu odszkodowanie miało być wypłacone w „miejskich papierach wartościowych”, które jednak nigdy nie zostały wyemitowane. Jak wynika z przytoczonej regulacji prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność gminy m. st. W. gruntów stanowiących dotąd ich własność. W dekrecie od razu uregulowano kwestię stosownych rekompensat. Odzyskanie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art. 7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa wieczystego użytkowania) było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty. Wykładnia pojęcia „nabycie prawa” użytego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., powinna zatem uwzględniać to, że zwrot utraconego prawa własności nie jest nabyciem. Odniesienie powyższego poglądu do stanu faktycznego ustalonego w rozpoznawanej sprawie prowadzi do wniosku, że nie powinno się oceniać ustanowienia na rzecz skarżącej prawa użytkowania wieczystego w kategoriach nabycia, o jakim stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie może być utożsamione ze zwrotem własności, jednakże stanowi swoisty substytut zwrotu własności, w sytuacji w której ubieganie się o zwrot własności jest niemożliwe ze względu na brak do tego podstaw prawnych w dekrecie komunalizacyjnym”. (postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Limanowej w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 10 stycznia 2004 r. sygn. PODF. 415/17103). „Quasi-restytucyjny i zdecydowanie rekompensacyjny charakter nabycia przez zapytującą prawa wieczystego użytkowania gruntu ma znaczenie dla zastosowania w stosunku do niej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie umowy zawartej z pełnomocnikami Miasta Stołecznego Warszawy nabyła to prawo, ale nie było to tego rodzaju nabycie, o jakie chodzi we wspomnianym przepisie. W konsekwencji przepis ten nie ma w tej sprawie zastosowania. Zasadą jest, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatne zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu. Ta zasada ma zastosowanie do sytuacji skarżącej. Reasumując. Wydanie na podstawie art. 7 ust. (1) dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz wnioskodawczyni, jako następcy prawnego byłego właściciela, oraz zawarcie przez Miasto Stołeczne Warszawa z zapytującą umowy użytkowania wieczystego gruntu warszawskiego nie może być traktowane jako nabycie przez nią prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), a tym samym jego zbycie przez wnioskodawczynię nie stanowi źródła przychodu i nie podlega 10% zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu w rozumieniu powołanego wyżej przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, także wówczas, gdy zostało ono dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego oraz przed upływem pięciu lat od wydania decyzji administracyjnej o ustanowieniu użytkowania wieczystego i zawarciem umowy o ustanowieniu tego prawa”. (postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Grójcu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 10 października 2005 r. sygn. 1407/N-005/US/37/05/DD). Pogląd taki został wyrażony również w wielu innych interpretacjach przepisów prawa podatkowego.

W tym miejscu Wnioskodawczyni wymieniła następujące interpretacje:

• interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. IPPB4/415-235/09-2/SP, w której organ podatkowy potwierdził stanowisko podatnika, odstępując zgodnie z przepisami prawa podatkowego od uzasadnienia interpretacji; - interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. IPPB4/415-236/09-2/SP, w której organ podatkowy potwierdził stanowisko podatnika, odstępując zgodnie z przepisami prawa podatkowego od uzasadnienia interpretacji; - interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. IPPB2/415-1503/08-2/MK, w której organ podatkowy potwierdził stanowisko podatnika odstępując zgodnie z przepisami prawa podatkowego od uzasadnienia interpretacji;
• interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 stycznia 2009 r. sygn. IPPB2/415-1504/08-2/AK, w której organ podatkowy potwierdził stanowisko podatnika, odstępując zgodnie z przepisami prawa podatkowego od uzasadnienia interpretacji.
  
  

Wnioskodawczyni wskazuje, iż nabędzie swój udział w prawie użytkowania wieczystego i w prawie własności budynku za pośrednictwem powiernika. Wcześniej Wnioskodawczyni i inni następcy prawni dawnych właścicieli nieruchomości składającej się z „Działki 1” i „Działki 2” przeniosą powierniczo na powiernika prawa i roszczenia przysługujące im na podstawie dekretu. Ma to na celu skumulowanie praw i roszczeń dekretowych w rękach jednego podmiotu. Zgodnie z umową powierniczą zawartą między stronami, powiernik nabędzie prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości i własność posadowionego na niej budynku w imieniu własnym, lecz na rzecz i rachunek powierzających, w tym Wnioskodawczyni. Powiernik nabywając przedmiotowe prawa będzie działać jako zastępca pośredni powierzających, którzy wcześniej wyposażą powiernika w odpowiednie środki finansowe przeznaczone na ten cel.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim (umowa nienazwana). Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353<1> Kodeksu cywilnego zasada swobody umów. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego.

Prawa i obowiązki stron umowy powierniczej należy oceniać według przepisów o zleceniu. Jak wynika z art. 734-735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie, albo w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim przypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy, a powiernik ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonywaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociaż działał w imieniu własnym (art. 740 zd 2 Kodeksu cywilnego).

Władztwo zdobyte przez powiernika nad nabytymi rzeczami/prawami jest:

1. ograniczone czasowo – powiernik zobowiązany jest nabyte prawa przekazać powierzającemu (zleceniodawcy) na jego żądanie;
2. ograniczone co do swobody obrotu – powiernik zobligowany jest dokonać rozporządzenia nabytymi prawami na rzecz powierzającego (zleceniodawcy) lub wskazanego przez niego podmiotu;
3. ograniczone co do ekwiwalentości świadczeń – powiernik nie otrzymuje od powierzającego (zleceniodawcy) wartości przenoszonych przez niego praw, a jedynie uzyskuje zwrot kosztów poczynionych w celu wykonania powiernictwa, jak również zwolnienie z zobowiązań zaciągniętych w tym samym celu.
   
   

W literaturze przedmiotu, czynności powiernicze, z punktu widzenia podatków dochodowych, określa się jako neutralne podatkowo. Podkreśla się, że „umowa powiernicza, ze swej istoty polegająca na przekazaniu i zwrocie wartości majątkowej, powinna być również traktowana jako generująca świadczenie, które ma charakter zwrotny i traktowana podatkowo na równi z umową pożyczki czy przekazaniem kaucji — czyli jako neutralna podatkowo (tzn. nie generująca przychodu w momencie przekazania środków jak i w momencie ich zwrotu lub ich ekwiwalentu”. (M. Chudzik, Opodatkowanie czynności powierniczych podatkami dochodowymi, Monitor Podatkowy Nr 2/2006, s. 17). Według Wnioskodawczyni oznacza to, że nabyte przez Nia udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości składającej się z „Działki 1” i „Działki 2” oraz udział w prawie własności budynku posadowionego na tej nieruchomości, będą stanowić świadczenie zwrotne w stosunku do praw i roszczeń dekretowych uprzednio przeniesionych przez niego na powiernika. Będą ich ekwiwalentem. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że jeżeli zleceniobiorca działa w imieniu własnym, lecz na rachunek dającego zlecenie, mamy do czynienia z zastępstwem pośrednim. W takich przypadkach, przyjmujący zlecenie zobowiązany jest do zwrotnego przeniesienia praw nabytych w swoim imieniu, ale dla dającego zlecenie (L. Ogiegło J. Rajski (red), System Prawa Prywatnego. Tom 7 Prawo zobowiązań — część szczegółowa, CH. Beck, Warszawa 2001, s. 359-360.

Biorąc pod uwagę. że umowa powiernicza jest formą zastępstwa pośredniego, z punktu widzenia art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o. f., nabycie przez Wnioskodawcę przedmiotowych praw od Gminy Miasta Stołecznego Warszawy przy pomocy powiernika powinno być traktowane tak samo, jak sytuacja w której Wnioskodawca nabyłby przedmiotowe prawa bezpośrednio od Gminy Miasta Stołecznego Warszawy. Z tych względów, zbycie przez Wnioskodawcę udziałów w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości i współwłasności budynku wzniesionego na tej nieruchomości nabytych uprzednio za pośrednictwem powiernika od Gminy m.st. Warszawy, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinno być tak samo traktowane, jak zbycie przez Wnioskodawcę udziałów w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości i współwłasności budynku wzniesionego na tej nieruchomości nabytych uprzednio bezpośrednio od Gminy m.st. Warszawy (bez udziału powiernika). Według Wnioskodawcy zbycie to nie powinno generować przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko jest właściwe zarówno dla polskich, jaki zagranicznych rezydentów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczynię w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osobę, która nie posiada miejsca zamieszkania w Polsce uważa się, zgodnie z art. 3 ust. 2b pkt 4 ww. ustawy, dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Przepisy art. 3 ust. 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisaną w Londynie dnia 20.07.2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 250, poz. 1840), dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

Określenie „majątek nieruchomy” ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące własności ziemi, prawa użytkowania majątku nieruchomego, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych: statki morskie i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego (art. 6 ust. 2 Umowy).

Użycie w tym przepisie słów „może być opodatkowany” nie oznacza możliwości opodatkowania. Sformułowanie to oznacza, że sprzedaż nieruchomości położonej w danym kraju (w tym wypadku w Polsce) podlega opodatkowaniu w tym kraju. Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest brytyjskim rezydentem podatkowym i dokona zbycia udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości.

Wobec tego należy stwierdzić, że w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Konwencjo zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, przychody ze sprzedaży prawa użytkowania wieczystego położonego w Polsce przez osobę zamieszkałą w Wielkiej Brytanii podlegają opodatkowaniu w Polsce, według zasad wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a) – c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, iż przepis cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego gruntów upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Ponadto dokonując oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego dokonanego przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, trzeba zawsze ustalić w jakim brzmieniu przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stosować. Ocena prawna skutków podatkowych w przypadku sprzedaży nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego gruntów jest skonkretyzowana bowiem odrębnie dla nieruchomości oraz prawa nabytych do 31 grudnia 2006 r., odrębnie dla nieruchomości oraz prawa nabytych od 01 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. i odrębnie dla nieruchomości oraz prawa nabytych po 31 grudnia 2008 r.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła prawa i roszczenia dekretowe jako spadkobierca po matce, zmarłej 19 września 2007 r. Wnioskodawczyni przeniesie powierniczo na powiernika prawa i roszczenia przysługujące Jej na podstawie dekretu. Zgodnie z umową powierniczą zawartą między Wnioskodawczynią a Spółką (powiernikiem), powiernik nabędzie prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości i własność posadowionego na niej budynku w imieniu własnym, lecz na rzecz i rachunek Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni i inni następcy prawni zapewnią Spółce finansowanie wydatków ponoszonych w celu wykonania powiernictwa (koszty aktu notarialnego, cena nabycia budynku, opłata za użytkowanie wieczyste, itp.). Po zakończeniu postępowania administracyjnego oraz uzyskaniu ostatecznej i prawomocnej decyzji o ustanowieniu użytkowania wieczystego nieruchomości a także po zawarciu umowy notarialnej ustanawiającej użytkowanie wieczyste nieruchomości i przenoszącej własność budynku posadowionego na tej nieruchomości, Spółka przeniesie na Wnioskodawczynię prawo użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawo własności budynku użytkowego posadowionego na tej nieruchomości w części, która odpowiada jej udziałowi nabytemu w spadku.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu. Będzie ona bowiem kwalifikowana jako nienazwana umowa o świadczenie usług do której, w myśl art. 750 Kodeksu cywilnego, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu albo wprost jako zlecenia.

Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Stroną czynności jest powiernik, który najpierw sam zaciąga zobowiązanie np. nabywa nieruchomość, a następnie wykonując wcześniejsze zobowiązanie (zlecenie powiernicze) przenosi te prawa lub obowiązki na osobę w interesie i na rachunek której działał.

Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego).

Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone, a to poprzez:

1. ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniodawcy;
2. ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogo innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa;
3. nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw, prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie - zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym, natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego).
   
   

Wskazać należy, że wprawdzie przy powierniczym nabyciu nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego gruntów mamy do czynienia z dwoma aktami przeniesienia własności, jednakże pomiędzy powiernikiem i zleceniodawcą (Wnioskodawczynią) nie dojdzie do zawarcia umowy sprzedaży. Przeniesienie udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości i udziału we współwłasności budynku wniesionego na tej nieruchomości na rzecz zleceniodawcy (Wnioskodawczyni) nastąpi bowiem w wykonaniu zobowiązania wynikającego z wcześniej zawartej umowy zlecenia.

Wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia czy z tytułu odpłatnego zbycia w 2013 r. lub w latach późniejszych udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości uzyskanego w trybie dekretu z dnia 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy osiągnie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy, ustalić należy od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozstrzygnięciu tej kwestii, należy mieć na uwadze nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale przede wszystkim przepisy prawa cywilnego dotyczące nabycia, czy też utraty prawa własności. W sytuacji, gdy dochodzi do zwrotu bezprawnie zajętej nieruchomości spadkobiercom osób, którym tę nieruchomość odebrano, wówczas prawo do zwrotu znajduje swe źródło w nabyciu spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w księdze czwartej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Artykuł 924 tej ustawy stanowi, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Mając na uwadze ww. regulacje prawne stwierdzić należy, iż skoro spadek, stanowiący ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego (art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego) otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i według tej daty spadkobierca nabywa spadek, za dzień nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku należy rozumieć dzień jego otwarcia.

Prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że organ administracyjny wyda decyzję o ustanowieniu użytkowania wieczystego nieruchomości oraz o przeniesieniu na Spółkę (powiernika) własność budynku posadowionego na tej nieruchomości. Następnie zostanie zawarta umowa notarialna ustanawiająca użytkowanie wieczyste nieruchomości i przenosząca własność budynku posadowionego na tej nieruchomości.

Oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu skomunalizowanego dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 ze zm.), w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych w tym akcie prawnym przez ubiegającego się o to dotychczasowego właściciela tego gruntu lub jego następców prawnych, miało niewątpliwie charakter rekompensacyjny.

Przepis art. 7 ust. 1 ww. dekretu przewidywał, że:

• dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną;
• gmina uwzględni wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania, a jeżeli chodzi o osoby prawne – ponadto, gdy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostaje w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej;
• w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali, czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy, czy na prawie zabudowy, oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta;
• w przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina zaofiaruje uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów - na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie;
• w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ust. 1, lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy, gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl art. 9.
  
  

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż ustanowienie na rzecz Wnioskodawczyni prawa użytkowania wieczystego nie należy utożsamiać z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie może być utożsamione ze zwrotem własności, jednakże stanowi swoisty substytut zwrotu własności, w sytuacji, w której ubieganie się o zwrot własności jest niemożliwe ze względu na brak do tego podstaw prawnych w dekrecie komunalizacyjnym. Ustanowienie w tej sytuacji użytkowania wieczystego, należy traktować jako swoistą restytucję stosunków własnościowych z przed komunalizacji. W przedmiotowej sprawie oznacza, to, że datą nabycia przez Wnioskodawczynię prawa wieczystego użytkowania gruntów jest data nabycia spadku, tj. dzień śmierci matki Wnioskodawczyni.

Ponadto dodać należy, iż instytucja prawna zwrotu nieruchomości uprzednio wywłaszczonej w drodze decyzji administracyjnej była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych (np. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 17 grudnia 1996 r. sygn. FPS 7/96, wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lipca 2008 r. sygn. III SA/Wa 582/08). Sądy administracyjne zgodnie orzekają, iż: „Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe”. W związku z tym nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w momencie zwrotu nieruchomości. Ma miejsce restytucja stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców.

Istotny dla przedmiotowej sprawy jest wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lipca 2008 r. sygn. III SA/Wa 582/08, w którym Sąd orzekł, iż: „Zwrot nieruchomości dla spadkobierców w 2007 r., w tym także dla Skarżącej skutkował tym, że w spadku nabyła nie roszczenie, lecz prawo własności części nieruchomości”.

W związku z powyższym, jeżeli nieruchomość gruntowa została zwrócona w drodze decyzji administracyjnej przywracającej stosunki prawne sprzed wywłaszczenia, to uznać należy, iż dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia tej nieruchomości, nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nastąpiło w dniu śmierci matki Wnioskodawczyni tj. w dniu 19 września 2007 r. Zatem pięcioletni termin, określony zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynie z końcem 2012 r.

Mając powyższe na uwadze oraz treść przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię w 2013 r. lub w latach późniejszych udziału w prawie użytkowania wieczystego nie będzie w ogóle stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do powołanych we wniosku wyroków sądowych, należy stwierdzić, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację. Orzeczenia sądów administracyjnych nie stanowią wiążącej wykładni ani źródła prawa powszechnie obowiązującego, tym samym nie stanowią podstawy wydania interpretacji indywidualnej.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, należy natomiast stwierdzić, że funkcjonowanie w obrocie prawnym interpretacji indywidualnych, w których odmiennie oceniono takie same albo zbliżone stany faktyczne lub zdarzenia przyszłe, jest niewątpliwie niepożądane z punktu widzenia zasady prowadzenia postępowania, w sposób budzący zaufanie do organów, wyrażonej w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Niemniej jednak, w praktyce sytuacje takie mogą mieć miejsce, choćby z uwagi na przewidzianą przez ustawodawcę możliwość zmiany interpretacji indywidualnej w trybie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Jak wynika z powołanego unormowania, przesłanką dla rozważenia zmiany interpretacji indywidualnej (tj. w istocie zmiany stanowiska w zakresie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego) jest w szczególności ugruntowanie się linii orzeczniczej sądów, w której prezentowany jest odrębny niż zawarty w tym rozstrzygnięciu pogląd dotyczący interpretacji określonego przepisu lub przepisów prawa podatkowego.

Należy podkreślić, że cel instytucji interpretacji indywidualnej, jakim jest zapewnienie jednolitego stosowania prawa podatkowego, nie może być realizowany z pominięciem zasady praworządności (art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.; art. 120 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej). Podstawowym zadaniem uprawnionych organów jest wydawanie interpretacji prawidłowych, tj. w prawidłowy sposób odczytujących normy prawne zawarte w poszczególnych przepisach prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. , poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.