Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-149/13-2/MK
z 23 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 24 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

„Ax” S.A. jest bankiem posiadającym siedzibę na terytorium Polski (dalej: „Bank”). Bank został zobowiązany przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF”), w trybie art. 138 ust. l w zw. z art. 133 ust. l ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe, do zaprzestania świadczenia usług wspierających prowadzenie działalności gospodarczej przez podmiot powiązany (dalej: „Spółka”) w zakresie udzielania pożyczek konsumenckich. Celem wykonania otrzymanych zaleceń KNF, ale jednocześnie dla zachowania ciągłości działalności biznesowej Grupy „A” w Polsce oraz realizacji strategii działania Banku, Bank planuje nabycie przedsiębiorstwa Spółki służącego prowadzeniu przez nią ww. działalności.

W skład przedsiębiorstwa Spółki będą wchodzić składniki majątkowe, m.in. środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, a także prawa wynikające z umów najmu, wierzytelności obejmujące głównie należności z tytułu udzielonych przez Spółkę pożyczek, tajemnice przedsiębiorstwa, bazy danych. Wraz z przedsiębiorstwem, Bank przejmie także zobowiązania Spółki funkcjonalnie z nim związane. Przejęcie długów nastąpi z zastrzeżeniem uzyskania zgody poszczególnych wierzycieli na takie przejęcie. Bank zawarł ze Spółką umowę kredytu, na mocy której Bank jako kredytodawca udzielił Spółce kredytu przeznaczonego na finansowanie bieżącej działalności. Bank i Spółka przewidują możliwość zawarcia kolejnej umowy kredytowej.

Wobec planowanego nabycia przedsiębiorstwa Spółki przez Bank, rozważane są dwa scenariusze w zakresie sposobu przeprowadzenia tej transakcji:

1. nabycie przedsiębiorstwa Spółki przez Bank może nastąpić w drodze zawarcia ze Spółką umowy sprzedaży przedsiębiorstwa lub
2. zważywszy na fakt, że Bank będzie wierzycielem Spółki z tytułu umów kredytu - poprzez zawarcie przez Bank ze Spółką porozumienia skutkującego zaspokojeniem wierzytelności kredytowej Banku i wygaśnięciem zobowiązania Spółki z tego tytułu w zamian za spełnienie innego świadczenia, to jest przeniesienia na rzecz Banku przedsiębiorstwa Spółki zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego (tzw. datio in solutum).
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Bank i Spółkę porozumienia na mocy, którego Spółka dokona na rzecz Banku świadczenia w miejsce wypełnienia i w konsekwencji tego dojdzie do nabycia przez Bank od Spółki przedsiębiorstwa Spółki, skutkującego zaspokojeniem wierzytelności kredytowej Banku wobec Spółki (wygaśnięciem zobowiązania Spółki wobec Banku z tytułu umowy kredytowej), skutkować będzie powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PCC?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie przez Bank i Spółkę porozumienia, na mocy którego Spółka dokona na rzecz Banku świadczenia w miejsce wypełnienia i w konsekwencji tego dojdzie do nabycia przez Bank przedsiębiorstwa Spółki skutkującego zaspokojeniem wierzytelności kredytowej Banku wobec Spółki (wygaśnięciem zobowiązania Spółki wobec Banku z tytułu umowy kredytowej), nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PCC.

Na podstawie art. l ust. l pkt l ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.; dalej: „ustawa o PCC”), podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej: „PCC”) podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Na podstawie art. l ust. l pkt 2 ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania PCC.

Z kolei, zgodnie z art. l ust. l pkt 3 ustawy o PCC, opodatkowaniu na gruncie wskazanej wyżej ustawy podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak ww. czynności cywilnoprawne.

Ustawa o PCC, konstytuuje zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu PCC. Katalog czynności podlegających opodatkowaniu na podstawie jej przepisów ma więc charakter katalogu zamkniętego.

Mając na uwadze powyższe, podkreślenia wymaga, że wszelkie czynności cywilnoprawne niewymienione w ustawowym katalogu czynności opodatkowanych nie podlegają opodatkowaniu.

Powyższe potwierdzają także liczne interpretacje indywidualne wydawane przez organy podatkowe. Na przykład, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji dnia 20 stycznia 2009 r. (sygn. ILPB2/436-112/08-2/MK), stwierdził: „szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone”. Podobny pogląd Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wyraził w interpretacji z dnia 18 stycznia 2008 r. (sygn. ILPB2/415 -249/07-2/MK), w której podniósł: „z uwagi na posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem „podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne” należy stwierdzić, że w art. l ust. l pkt l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi.”

Jednocześnie, wskazać należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej jako czynności podlegającej opodatkowaniu PCC decyduje jej treść. W konsekwencji, ocena, czy w danym przypadku, na skutek dokonania konkretnej czynności cywilnoprawnej, powstanie obowiązek podatkowy, zależy od prawnego charakteru tejże czynności.

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego „Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży” (tzw. datio in solutum).

Bank jest wierzycielem Spółki z tytułu umowy kredytu. Zawarcie przez Bank oraz Spółkę porozumienia na mocy, którego Spółka dokona na rzecz Banku świadczenia w miejsce wypełnienia, zgodnie ze wskazanym wyżej przepisem Kodeksu cywilnego, określającym instytucję datio in solutum, skutkować będzie zaspokojeniem wierzytelności kredytowej Banku i wygaśnięciem zobowiązania Spółki z tego tytułu wobec Banku wskutek przeniesienia na jego rzecz przedsiębiorstwa Spółki.

Podkreślić należy, że w rezultacie zastosowania przez Bank oraz Spółkę instytucji świadczenia w miejsce wypełnienia nie dojdzie do określenia nowych wzajemnych zobowiązań pomiędzy tymi podmiotami. Czynność to będzie natomiast skutkować wygaśnięciem, łączącego Bank i Spółkę zobowiązania z tytułu umowy kredytu.

W konsekwencji powyższego, zdaniem Banku, opisana wyżej czynność prawna, polegająca na zwolnieniu się przez Spółkę z zobowiązania z tytułu umowy kredytowej poprzez zastosowanie instytucji datio in solutum (dokonania na rzecz banku świadczenia w miejsce wypełnienia w postaci przeniesienia na jego rzecz własności przedsiębiorstwa Spółki), nie stanowi żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w ustawie o PCC i nie podlega opodatkowaniu na gruncie tej ustawy. W szczególności, przeniesienie własności ZCP w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie nastąpi w wykonaniu umowy sprzedaży, zamiany, czy darowizny.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, wydanych przez organy podatkowe.

Tytułem przykładu, w odniesieniu do czynności świadczenia w miejsce wypełnienia mającej za przedmiot przedsiębiorstwo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 13 listopada 2012 r. (sygn. IPPB2/436-453/12-2/MZ), podniósł, iż: „czynność wykonania przez SKA zobowiązania wynikającego z Pożyczki/Obligacji, poprzez spełnienie w to miejsce innego (niż pierwotnie umówiona przez strony spłata Pożyczki lub wykup Obligacji) świadczenia w postaci przeniesienia własności Przedsiębiorstwa SKA, za jego zgodą nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. l ust. l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem”.

Podobnie, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r. (sygn. ITPB2/436-169/12/TJ), stwierdził, że: „czynność przeniesienia własności przedsiębiorstwa SKA w celu zwolnienia się przez tą spółkę z zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki/obligacji na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynność ta nie została bowiem wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem”.

Z kolei, w interpretacji z dnia 4 lutego 2013 r. (sygn. IPPB2/436-611/12-2/AF), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podniósł, że: „czynność zwolnienia się pożyczkodawcy ze swojego zobowiązania do wypłaty kwoty pieniężnej poprzez przeniesienie na pożyczkobiorcę, za jego zgodą, własności nieruchomości lub innych rzeczy lub praw o wartości równej kwocie uzgodnionej kwocie pożyczki w ramach datio in solutum nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. l ust. l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem”.

Także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji z dnia 10 sierpnia 2011 r. (sygn. ILPB2/436-94/11-5/WM) uznał jak następuje: zawarcie cesji wierzytelności w miejsce wykonania świadczenia wynikającego z umowy o świadczenie usług na zasadzie określonej zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum) nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. l ust. l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, czynność ta — jako nie wymieniona w art. l ust. l pkt l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem”.

Natomiast, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 17 lutego 2011 r. (IPPB2/436-465/10-4/MZ): „przystąpienie do długu oraz spełnienie w miejsce dotychczasowego świadczenia pieniężnego („datio in solutum”) nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. l ust. J pkt l ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu tym podatkiem”.

Podsumowując, zawarcie przez Bank i Spółkę porozumienia na mocy, którego Spółka dokona na rzecz Banku świadczenia w miejsce wypełnienia i w konsekwencji tego dojdzie do nabycia przez Bank od Spółki przedsiębiorstwa Spółki skutkującego zaspokojeniem wierzytelności kredytowej Banku (wygaśnięciem zobowiązania Spółki wobec Banku z tytułu umowy kredytowej), nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.