INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 października 2009r. (data wpływu do tut. Organu – 02 listopada 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie opodatkowania umorzonych należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu w sytuacji, gdy prowadzona egzekucja komornicza przeciwko byłemu najemcy o zapłatę ww. należności zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02 listopada 2009r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m. in. w zakresie opodatkowania umorzonych należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu w sytuacji, gdy prowadzona egzekucja komornicza przeciwko byłemu najemcy o zapłatę ww. należności zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (płatnik) jest właścicielem nieruchomości położonych w G. Na podstawie umowy najmu wnioskodawca wynajmuje lokale mieszkalne osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Najemcy niektórych lokali nie płacą czynszu. To doprowadza do wypowiedzenia umowy najmu, a następnie do wytoczenia powództwa o eksmisję jak również powództwa o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu. Mimo, iż wyrok zapadły w niniejszej sprawie jest wyrokiem uwzględniającym powództwo, prowadzona egzekucja okazuje się być bezskuteczna. W pewnych sytuacjach wnioskodawca postanowił nie dochodzić należności posiadając wiedzę o złej kondycji finansowej dłużnika, a co za tym idzie o braku szans na skuteczną windykację. Lokale, o których mowa nie posiadają obecnie statusu mieszkań zakładowych, tj. nie są wynajmowane w związku ze stosunkiem pracy. W związku z powyższym wnioskodawca podjął decyzję aby w przyszłości nie dochodzić niniejszych roszczeń i umorzyć zaległość względem najemcy.

Wnioskodawca wskazał, iż wniosek dotyczy następujących stanów faktycznych:

1. Wnioskodawca zdecydował o niedochodzeniu należności czynszowych; mając wiedzę o złej sytuacji majątkowej dłużnika nie skierował sprawy na drogę postępowania sądowego.
2. Wnioskodawca zdecydował o niedochodzeniu należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu (sytuacja dotyczy należności po wypowiedzeniu umowy najmu); mając wiedzę o złej sytuacji majątkowej dłużnika nie skierował sprawy na drogę postępowania sądowego.
3. Była prowadzona egzekucja komornicza przeciwko najemcy o zapłatę należności czynszowych. Egzekucja zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności.
4. Była prowadzona egzekucja komornicza przeciwko byłemu najemcy o zapłatę należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu (sytuacja dotyczy należności po wypowiedzeniu umowy najmu). Egzekucja zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności.
   
   

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy po umorzeniu tych zaległości względem byłego najemcy powstaje obowiązek podatkowy, czyli czy mamy do czynienia z dochodem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawcy, opisane zdarzenie nie rodzi obowiązku podatkowego po stronie byłego najemcy i nie występuje przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniosek taki wypływa z analizy przepisów art. 12 ust. 1 i art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy bowiem zauważyć, że ustawa precyzuje w tych przepisach jakie nieodpłatne (umorzone) świadczenia stanowią przychód i w treści art. 12 ust. 1 odnosi to do przychodów ze stosunku służbowego, a w treści art. 14 ust. 2 pkt 6 do działalności gospodarczej.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna stanowi pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania umorzonych należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu w sytuacji, gdy prowadzona egzekucja komornicza przeciwko byłemu najemcy o zapłatę ww. należności zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności (pkt 4 opisu zdarzenia przyszłego). W zakresie pkt 1 wydano interpretację Znak: IBPB II/1/415-854/09/BJ, w zakresie pkt 2 – interpretację Znak: IBPB II/1/415-855/09/BJ, a w zakresie pkt 3 – interpretację Znak: IBPB II/1/415-856/09/BJ.

Zgodnie z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inna formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Natomiast jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z wniosku, wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości i na podstawie umowy najmu wynajmuje lokale mieszkalne osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Najemcy niektórych lokali nie płacą czynszu. To doprowadza do wypowiedzenia umowy najmu, a następnie do wytoczenia powództwa o eksmisję jak również powództwa o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu. Ponadto wnioskodawca wskazał, iż była prowadzona egzekucja komornicza przeciwko byłemu najemcy o zapłatę należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, która zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności. Należności z powyższego tytułu wnioskodawca zamierza umorzyć.

Zgodnie z art. 826 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie może naruszać praw osób trzecich.

W świetle ww. przepisu umorzenie postępowania egzekucyjnego nie prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania i nie pozbawia wierzyciela w przyszłości możliwości dochodzenia należności. Zważywszy na to, że komornik nie jest uprawniony do umorzenia zobowiązania (a jedynie postępowania egzekucyjnego) - a jak wynika z wniosku należności z tytułu bezumownego korzystania z lokalu zostaną umorzone przez wnioskodawcę w następstwie umorzenia postępowania egzekucyjnego przez komornika - należy stwierdzić, iż umorzenie tego rodzaju zobowiązań prowadzi do powstania przychodu po stronie byłego najemcy, który w wyniku tegoż działania nie będzie zobowiązany do poniesienia konkretnych kosztów finansowych.

Wobec powyższego korzyści jakie osiągnie były najemca z tytułu umorzenia należności za bezumowne korzystanie z lokalu, w sytuacji gdy prowadzona przeciwko niemu egzekucja o zapłatę ww. należności zakończyła się umorzeniem wobec jej bezskuteczności będą stanowić dla niego realne przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić bowiem należy, że w efekcie zwolnienia dłużnika (byłego najemcy) z długu następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie ww. należności oznacza zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika (osoby korzystającej bezumownie z lokalu) określonej korzyści finansowej.

Umorzenie przez wierzyciela (wnioskodawcę) zobowiązania osobie fizycznej z tytułu należności za bezumowne korzystanie z lokalu jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na jej rzecz nieodpłatnego świadczenia. Prowadzi ono bowiem do przysporzenia w majątku dłużnika, który zostaje w ten sposób zwolniony z długu. Należy bowiem zauważyć, iż w wyniku umorzenia kwoty ww. należności były najemca lokalu odnosi rzeczywistą korzyść, nie wydatkując środków, które byłby zobowiązany wydatkować płacąc należność za bezumowne korzystanie z lokalu.

Zatem umorzone należności z tego tytułu będą stanowić dla byłego najemcy przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bezzasadne jest więc powołanie się wnioskodawcy na treść art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który dotyczy przychodów ze stosunku pracy. Również fakt wskazania w art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, że „przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy”, nie świadczy o tym, że umorzenie kwot w innych przypadkach nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jak wskazano powyżej, w przedmiotowym przypadku będzie to przychód z innych źródeł. To oznacza, że na wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C, zgodnie z uregulowaniami art. 42a powołanej wyżej ustawy.

Wobec powyższego, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.