Interpretacja Ministra Finansów
DD9.8222.2.153.2015.JQP
z 2 września 2015 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ


Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2013 r. Nr ITPB2/415-877/13/BK, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2013 r. (data wpływu), uzupełnionym pismem z dnia 11 grudnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych w związku ze zbyciem nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w drodze umowy dożywocia - jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając na podstawie § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 19 grudnia 2013 r., w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia. Interpretacja wydana została na wniosek Pani … z dnia 20 września 2013 r., uzupełniony pismem z dnia 11 grudnia 2013 r.


Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni ma osiemdziesiąt jeden lat. Jest osobą schorowaną, po dwóch zawałach. Mąż zmarł w lipcu 2012 r. Ma trzy córki, dwie mieszkają w innym mieście, mają swoje własnościowe mieszkania, które pomogła im z mężem kupić. Najstarsza córka mieszkała z nimi od urodzenia i nigdy się od nich nie wyprowadziła. Obecnie mieszka ze swoimi dwoma synami i wspólnie się Zainteresowaną opiekują. Od dłuższego czasu są jej jedyną opieką i pomocą. Pozostałe dwie córki nie interesują się Wnioskodawczynią, nie odwiedzają, nie odbierają od niej telefonów, ani korespondencji. Winią Zainteresowaną za śmierć męża, a w trakcie jego choroby atakowały ją i oczerniały, a także nasyłały policję, która stanęła po stronie Wnioskodawczyni. Od śmierci męża Zainteresowanej nie ma z nimi żadnego kontaktu. Mieszkanie, w którym mieszkała z mężem, córką oraz jej synami było mieszkaniem służbowym męża. Mąż nigdy go nie wykupił, mimo nacisków ze strony Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Przed śmiercią narobił długów w tajemnicy przed rodziną. Po śmierci okazało się, że łączna wysokość długu wynosi 80.000 zł. Wnioskodawczyni sprawę zgłosiła do prokuratury, ale umorzono postępowanie. W grudniu ubiegłego roku, korzystając z oferty Agencji Mienia Wojskowego Zainteresowana wykupiła mieszkanie na raty. Długi i koszty wstępne, które wyniosły 6.000 zł zapłaciła Jej córka z synem, którzy z Wnioskodawczynią mieszkają. Córka zapłaciła również ratę w wysokości 5.000 zł za ten rok kalendarzowy. Wspólnie ponoszą również koszty utrzymania mieszkania, kupują opał na zimę (jest to stare wojskowe budownictwo z piecami kaflowymi). Ze względu na to, że córka jest w tej chwili jedynym oparciem, Zainteresowana chce spisać u notariusza umowę dożywocia, tj. przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zapewnienie dożywotniej opieki i godnego pochówku. Córka ma pokryć opłaty notarialne i 2% podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż Wnioskodawczyni nie stać na takie koszty. Mieszkanie zostało wycenione na kwotę 250.000 zł, faktycznie jest warte 100.000 zł. Notariusz poinformował Zainteresowaną w trakcie rozmowy, że musi również opłacić w Urzędzie Skarbowym podatek w wysokości 19% od kwoty sprzedaży.

Wnioskodawczyni nie chce zakładać sprawy w sądzie o rażącą niewdzięczność wobec niej ze strony dwóch córek, które z Wnioskodawczynią nie mieszkają. Jest na to za stara i zbyt schorowana (I grupa inwalidztwa). W razie jej śmierci córka, która dała Wnioskodawczyni pieniądze na wykup mieszkania będzie musiała ponieść jeszcze koszty zachowku w stosunku do swojego rodzeństwa.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie: Czy w zaistniałej sytuacji, kiedy nie minęło jeszcze 5 lat, zapisując córce mieszkanie w drodze umowy dożywocia Zainteresowana musi odprowadzić do Urzędu Skarbowego podatek 19% od sprzedaży, czy w tej szczególnej sytuacji może być zwolniona z zapłaty podatku dochodowego?


Zdaniem Wnioskodawczyni, w zaistniałej sytuacji nie dokonuje żadnej sprzedaży mieszkania, ponieważ córka jej mieszkała, mieszka i będzie w nim mieszkała. Córka ponosi koszty utrzymania i remontów tego mieszkania od wielu lat. Pożyczyła również pieniądze na wykup tego mieszkania. Prawdopodobnie nigdy Zainteresowana nie będzie w stanie oddać jej tych pieniędzy, ponieważ jej emerytura jest za mała i starcza tylko na bieżące wydatki. Poprzez ten akt notarialny Wnioskodawczyni chce uchronić córkę od dalszych wydatków związanych z przepisami mówiącymi o równym podziale majątku pomiędzy dzieci, nawet jeśli nie okazują wdzięczności przez te wszystkie lata, gdy im pomagała (niejednokrotnie finansowo), opiekowała się wnukami i utrzymywała je na studiach.

Według oceny Zainteresowanej, umowa dożywocia jest umową zobowiązującą i wzajemną. Dla Wnioskodawczyni umowa ta nie ma charakteru odpłatnego. Odpłatność świadczenia ma miejsce tylko w przypadku spełnienia świadczenia o charakterze pieniężnym, sprowadzającego się do zapłaty określonej sumy pieniężnej.

Umowy dożywocia nie mogą zgodnie z aktualnymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowić podstawy do ustalenia wartości przychodu po stronie dożywotnika. W umowie dożywocia nie ma ceny, na podstawie której można określić przychód ze zbycia nieruchomości.

W związku z powyższym, Wnioskodawczyni uważa, że nie ma obowiązku odprowadzić podatku od sprzedaży mieszkania, w konsekwencji czego powinna być zwolniona z zapłaty podatku dochodowego.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną z dnia 19 grudnia 2013 r. Nr ITPB2/415-877/13/BK, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe.


Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.


Interpretacja indywidualna wydana przez upoważniony organ nie jest prawidłowa.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Charakterystyczną cechą dożywocia jest ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy, przy czym w doktrynie uznaje się, iż jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, że tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie pieniężną).

Uwzględniając powyższe, umowa o dożywocie polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie – ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji – jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego, należy zauważyć, że ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – zwana dalej „ustawą”, zawiera w art. 10 ust. 1 katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 8 lit. a) wymienia odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 3 ustawy).

Kwestia opodatkowania dochodu z tytułu zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych, które nie było jednolite w tym zakresie.

Wobec zaistniałej rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, podjął w dniu 17 listopada 2014 r. uchwałę, sygn. akt II FPS 4/14, w myśl której „w przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (…), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy.”

Po wydaniu uchwały, w przedmiotowym zakresie, ukształtowała się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych, która jest w pełni zgodna z podjętą przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwałą, np. wyrok NSA z 12 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1349/13, wyrok NSA z 6 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1222/13, wyrok NSA z 11 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 3811/14 oraz wyrok NSA z 3 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2194/12.

Wobec powyższego, odnosząc się do przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz mając na uwadze uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego, stwierdzić należy, że na gruncie przepisów podatkowych przeniesienie własności lokalu mieszkalnego, na podstawie umowy dożywocia, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego lokalu, stanowi odpłatne zbycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy. Ze względu jednak na brak przesłanek umożliwiających określenie przychodu z tego źródła, na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy, nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tego tytułu.

W konsekwencji stwierdza się, że stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zatem należało z urzędu, dokonać zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.


Zmieniona interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).


Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj