Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/4511-51/15/MZM
z 9 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 12 stycznia 2015 r. (data otrzymania 13 stycznia 2015 r.), uzupełnionym 23 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży działki rolnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży działki rolnej.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 13 marca 2015 r. Znak: IBPBII/2/4511-51/15/MZM, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 23 marca 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z małżonkiem posiadali wspólną działkę oznaczoną symbolem RIIIa jako rola o obszarze 0,4219 ha. W dniu 9 czerwca 2006 r. zmarł małżonek Wnioskodawcy. Spadek po zmarłym małżonku Wnioskodawca odziedziczył w ½ części oraz córka również w ½ części. Podatek od spadku po zmarłym małżonku został uregulowany w całości. W 2012 r. córka Wnioskodawcy sporządziła akt przeniesienia (darowiznę) ww. roli na rzecz Wnioskodawcy. W dniu 9 lipca 2014 r. wyżej opisaną działkę o powierzchni 0,4219 ha oznaczoną symbolem RIIIa jako grunty orne, na podstawie zaświadczenia planu zagospodarowania przestrzennego objętą obszarem o symbolu 10RB-RI – tereny rolnicze, niezabudowaną, nieuzbrojoną i nieogrodzoną – Wnioskodawca sprzedał.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że w 1969 r. zawarł związek małżeński. Działka, o której mowa we wniosku została przez małżonków nabyta 16 lutego 2004 r. jako współwłasność i stanowiła obszar rolny graniczący z miejskim wysypiskiem śmieci bez zezwolenia na budowę oraz prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Do dnia udzielenia odpowiedzi na wezwanie jest to grunt orny, stanowiący oddzielną działkę.

W chwili obecnej Wnioskodawca jest i w czasie sprzedaży działki rolnej był właścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej o powierzchni 5a 58 m².

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca ma obowiązek rozliczania się z urzędem skarbowym?
2. Czy powołując się na przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z rozdz. II pkt 28 – sprzedaż roli – Wnioskodawca jest zwolniony z płacenia podatku?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, jest on zwolniony z płacenia podatku, ponieważ sprzedał grunt rolny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 – odpłatne zbycie m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Cytowany powyżej przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości lub wskazanych w nim praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonkiem nabył 16 lutego 2004 r. działkę o obszarze 0,4219 ha, która stanowiła ich wspólną własność. Z kolei w 2006 r. zmarł małżonek Wnioskodawcy, po którym spadek nabył Wnioskodawca wraz z córką w udziale po ½ każdy z nich. W 2012 r. na podstawie aktu notarialnego córka dokonała darowizny swojego udziału w nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Następnie 9 lipca 2014 r. ww. działkę Wnioskodawca sprzedał.

Pierwszą rzeczą, którą należy rozpatrzyć w niniejszej sprawie jest ustalenie daty i formy prawnej nabycia przez Wnioskodawcę prawa własności nieruchomości (działki rolnej).

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Stosownie natomiast do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Wspólność majątkowa ustaje jednak z chwilą śmierci jednego ze współmałżonków. Zgodnie z art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej jest współwłasnością łączną i trwa tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności ustawowej np. na skutek śmierci jednego z małżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych. Co do zasady każdy z małżonków ma wynoszący ½ udział w majątku wspólnym.

Stosownie natomiast do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. Stosownie do art. 924 i 925 ww. Kodeksu – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tak więc istotny jest dzień nabycia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Natomiast przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Oceniając zatem opisany we wniosku stan faktyczny w świetle przywołanych przepisów należy stwierdzić, że Wnioskodawca stał się właścicielem nieruchomości w różnym czasie i w różny sposób, a mianowicie:

• udział ½ nabył w 2004 r. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej w trakcie trwania związku małżeńskiego,
• udział ¼ nabył w 2006 r. w drodze spadku,
• udział ¼ nabył w 2012 r. w drodze darowizny dokonanej przez córkę na jego rzecz.
  
  

Oznacza to, że sprzedaż działki w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2004 r. na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej oraz udziałowi nabytemu w 2006 r. w spadku w ogóle nie stanowiła źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5 letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast sprzedaż w 2014 r. działki w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2012 r. w drodze darowizny, jako że nastąpiła przed 1 stycznia 2018 r. czyli przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie, stanowiła źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania – w myśl art. 14 ustawy zmieniającej – mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8

lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości). Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy.

Zauważyć jednak należy, że jeśli Wnioskodawca poniósł takie koszty, to odliczyć może jedynie taką ich część, która proporcjonalnie odpowiada udziałowi ¼ w działce nabytemu w darowiźnie, bo tylko przychód ze sprzedaży nieruchomości przypadający na ten udział stanowi źródło przychodu. Pozostała część kosztów przypada na udział nabyty w 2004 r. oraz w 2006 r., których zbycie nie stanowiło w ogóle źródła przychodu (a skoro tak, to nie generowało także kosztów).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ww. ustawy – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w art. 22 ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

Wnioskodawca będzie mógł zatem odliczyć koszty uzyskania przychodu – o ile takie w ogóle poniósł – przypadające na udział ¼ w działce nabyty drodze darowizny.

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia udziału ¼ w nieruchomości (działce) nabytego w 2012 r. w drodze darowizny określonym zgodnie z art. 19 ustawy (tj. ¼ wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży nieruchomości, pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia przypadające na ten udział), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych

Jak wynika z art. 30e ust. 4 ustawy – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Należny podatek wynikający z tego zeznania jest płatny w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 4 pkt 4 w zw. z art. 45 ust. 1a ww. ustawy). Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

Jednakże przepis art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku dochodowego przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny.

Ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o gospodarstwie rolnym – oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym (art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1381 ze zm.) – za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Z powyższych uregulowań wynika, że zwolnienie od podatku dochodowego przychodów ze sprzedaży gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego uwarunkowane jest następującymi przesłankami:

• grunty muszą być zakwalifikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych,
• muszą stanowić gospodarstwo rolne (tj. będący własnością lub współwłasnością osoby fizycznej obszar gruntów o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha) lub jego część składową,
• grunty nie mogą utracić wskutek sprzedaży rolnego charakteru.
  
  

Dla oceny czy dokonana transakcja skutkuje utratą charakteru rolnego gruntu decydujące znaczenie ma cel jego nabycia, faktyczny zamiar nabywcy co do przeznaczenia nieruchomości, bądź inne okoliczności związane z daną transakcją. Faktyczne przekształcenie sposobu użytkowania gruntów może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, z charakteru nabywcy lub innych okoliczności związanych z daną transakcją. Całokształt tych okoliczności może wskazywać na utratę charakteru rolnego nabywanego gruntu, nawet wówczas, gdy nieruchomość taka umiejscowiona jest w planie zagospodarowania przestrzennego jako nieruchomość położona na terenach upraw rolnych. Okoliczność czy dana nieruchomość w wyniku sprzedaży nie utraciła charakteru rolnego podlega weryfikacji przez urząd skarbowy w toku ewentualnego postępowania podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 9 lipca 2014 r. Wnioskodawca sprzedał niezabudowaną, nieuzbrojoną i nieogrodzoną działkę rolną o powierzchni 0,4219 ha. Wnioskodawca dodał, że był to grunt orny stanowiący oddzielną działkę a w chwili sprzedaży tej działki Wnioskodawca był właścicielem innej nieruchomości gruntowej zabudowanej o powierzchni 5 a 58 m².

Odnosząc zatem powyższe uregulowania prawne do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że przychód uzyskany ze sprzedaży udziału ¼ w działce rolnej o powierzchni 0,4219 ha nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca dokonując 9 lipca 2014 r. sprzedaży tej działki nie sprzedał bowiem ani gospodarstwa rolnego, ani części gospodarstwa rolnego, ponieważ sprzedany grunt miał powierzchnię 0,4219 ha. Grunt ten w momencie sprzedaży ze względu na powierzchnię poniżej 1 ha nie stanowił więc ani samodzielnego gospodarstwa rolnego, ani nie był częścią składową gospodarstwa rolnego, gdyż z wniosku wynika, że Wnioskodawca w chwili sprzedaży działki rolnej o powierzchni 0,4219 ha nie był właścicielem innych gruntów rolnych, lecz jedynie innej nieruchomości gruntowej zabudowanej o powierzchni 5 a 58 m². Tymczasem zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Oznacza to, że zwolnienie dotyczy wyłącznie tych przypadków, kiedy sprzedawany jest grunt, który w chwili sprzedaży wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Zwolnienie to nie może absolutnie dotyczyć osób, które sprzedają nieruchomość w sytuacji, kiedy ta nieruchomość nie stanowi w momencie sprzedaży gospodarstwa rolnego lub jego części w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Sam fakt sprzedaży działki sklasyfikowanej jako grunty orne nie przesądza bowiem o prawie do ww. zwolnienia jak chciałby tego Wnioskodawca.

Zatem dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości o powierzchni 0,4219 ha w części odpowiadającej udziałowi ¼ nabytemu w 2012 r. w drodze darowizny podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy. Nie ma w sprawie Wnioskodawcy zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na Wnioskodawcy spoczywa zatem obowiązek rozliczenia dochodu ze sprzedaży ww. udziału w nieruchomości.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.